Obserwatorzy

piątek, 1 kwietnia 2011

Cerkiew w Dobrej

Dobra (do 1949 r. wieś podzielona była na Dobrą Szlachecką i Dobrą Rustykalną) – położona na zachodnim skraju Pogórza Przemyskiego nad Sanem (województwo podkarpackie, powiat sanocki). Wieś lokowana w 1402 r. W 1870 r. liczyła 1275 mieszkańców oraz 254 domy.  Do roku 1772 wieś znajdowała się w starostwie mrzygłodzkim, w ekonomii samborskiej, klucz ulucki. Do roku 1882 w powiecie dobromilskim, następnie w powiecie brzozowskim w austriackiej prowincji Galicja.
W okresie I Rzeczypospolitej należała do dóbr królewskich. W roku 1772 została sprzedana Piotrowi Starzyńskiemu, po roku 1785 została ponownie reinkamerowana. Od roku 1828 własność Kaliksta Dobrzańskiego i Teodora Tergonde.

Na niewielkim wzniesienu w centrum wsi posadowiono cerkiew - obecnie kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Cerkiew zbudowano w 1897 r., a od 1946 r. pełni funkcję kościoła.


Konstrukcja  cerkwi zrębowa, oszalowana. Bryła trójdzielna: prezbiterium, nawa i babiniec. Każda z części kryta osobnym kalenicowym dachem.


Polichromię wewnątrz malowali w latach 1899- 1904 Antoni i Michał Bogdańscy, którzy rówież są autorami ikonostasu w stylu klasycystycznym.





Jednak prawdziwą perełką architektoniczną jest trójkodygnacyjna dzwonnica bramna, przez którą prowadzi wejście  na teren przycierkiewny:


Według tradycji  była kiedyś samodzielną cerkwią, pełniąc jednocześnie funkcję obronną. Budowla pochodzi z XVII w. (górne partie XVIII w.). Zbudowana na rzucie kwadretu, dół  murowany. Drugą kodygnację stanowi  zrębowa kaplica nakryta stropem balowym z gankiem wspartym na słupach z zastrzałami.


Najwyższa kondygnacja o konstukcji słupowej nakryta  gontowym dachem namiotowym - mieszczą sie tam dwa  dzwony z XVII w.

 Detale dzwonnicy -  cerkwi: wejście - drabina;  mur kamienny;  górne zdjęcie - widok od strony dziedzińca

Nieopodal zespołu cerkiewnego  stoi  dawna rozłożysta plebania - dziś opuszczona:

 
a szkoda, gdyż budynek jest piękny (zapewne niezbyt opłacalny jest jego remont).
Stary kamienny pomnik na terenie przycerkiewnym:
 


Kiedy rankiem w niedzielę przyjechaliśmy do Dobrej - właśnie trwała msza.  Pogoda mroźna, jednak  mocne słońce i kryształowe powietrze pozwoliły wykonać  chyba nie najgorsze  zdjęcia. Zachwyciliśmy się tam właśnie tą  piękną dzwonnicą-cerkiewką na pierwszym planie zespołu cerkiewnego.

Literatura
2.Magdalena, Artur Michniewscy, Marta Duda: "Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja". Pruszków 2003.

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails