Obserwatorzy

niedziela, 20 czerwca 2010

Cerkiew w Międzybrodziu i piramida Kulczyckich

Międzybrodzie to wieś  leżąca nad Sanem nieopodal Sanoka. Jest ciekawie  położona:  część  zachodnia na Pogórzu Dynowskim, a wschodnia  w Górach Słonnych - dzieli je San, a z jednej strony wsi,  na drugą, można przeprawiać się łódką. Można też  pojechać samochodem, ale  są to dwie różne trasy: pierwsza - przez wieś Trepczę (droga na Mrzygłód) wzdłuż doliny Sanu z przepięknymi widokami nad rzeką i bogatą zielenią; druga przez  kładkę prowadzacą na Białą Górę w Sanoku -  drogą wąziutką (szerokości na jedno auto), ale  dobrą, asfaltowa. Tą drugą  właśnie trasą można dotrzeć do  tej budowli - dawniej cerkiewki, obecnie kościoła:


Cerkiew murowana, potynkowana, jednokopułowa. We wnętrzu ikonostas z 1900 r. pędzla Bogdanowicza ze Lwowa . Na ścianach i stropie freski

Zapisane informacje o wsi pochodzą z 1439 roku (wieś lokowana na prawie ruskim). W 1510 r. Pierwszymi osadnikami we wsi były rodziny Germaków i Wajcowiczów. Wajcowiczowie przechowywali dokument wydany im przez Augusta III nadający im przywilej połowu ryb, wyrobu piwa, wyrębu lasu oraz zwalniający ich z pańszczyzny.

Cerkiew grecko-katolicka  p.w. Trójcy Świętej, obecnie filialny kościół rzymsko-katolicki. Fundatorem był Aleksander Wajcowicz:

Nagrobek A. Wajcowicza przed wejściem do cerkiewki

Wajcowicz - powstaniec z 1863 roku został zesłany na Syberię. Po powrocie ufundował cerkiew, plebanię   i szkołę.



Według jednej z legend w miejscu tym istniał niegdyś klasztor Bazylianów, według innej, miejsce budowy cerkwi wskazał wyrzucony przez wodę dzwon, pochodzący z dawnej cerkwi na pobliskim Horodyszczu.


Dzwonnica wybudowana w 1900 r.


Na przykościelnym cmentarzu znajduje się grobowiec rodu Kulczyckich oraz Dobrzańskich herbu Sas zbudowany w latach  trzydziestych XXw. Jest to krypta grobowa w formie piramidy. Pochowani zostali tu  Włodzimierz i Jerzy Kulczycki.  Nad wejściem do krypty widnieje kamienny krzyż maltański. Piramida ma wysokość 3 m, ale proporcjami przypomina wielką piramidę Cheopsa w Gizie.



Wejście do wnętrza krypty grobowej przypomina niszę piramidy w Deir el-Medina:



Włodzimierz Kulczycki (1862-1936) profesor, a później rektor Akademii Weterynaryjnej we Lwowie; jego syn Jerzy Kulczycki (1898-1974) doktor filozofii z dziedziny archeologii, historyk sztuki. Kolekcjonowali kilimy  i kobierce wschodnie. Część ich zbiorów znajduje się obecnie na Wawelu, a część w Muzeum Tarzańskim w Zakopanem.

Na cmentarzu jest kilka starych kamiennych nagrobków:


W Polsce w różnych miejscowościach można  odnaleźć budowle w kształcie piramidy np.: w Lipie, Aleksandrowie Kujawskim, Burdzach, Łaziskach, Karczewie, Krynicy, Rapie, Rożnowie, koło Sędziszowa Małopolskiego, Zagórzanach, Poźrzadle.

A to widok ze wzniesienia cerkiewnego na brudny po deszczach San, widoczny zza zieloności liści:




Dodam, że trasa do Międzybrodzia po obu stronach Sanu jest  niezwykle piękna i malownicza. Dziś po południu pogoda się nieco poprawiła - przestało na chwilę padać, chociaż kiedy dotraliśmy na wzgórze  właśnie deszcz sobie o nas przypomniał. 

LinkWithin

Related Posts with Thumbnails