Każdy ma swoją żabę, co przed nim ucieka,
I swojego zająca, którego się boi.
Nasz Czesio "robiący" za zająca
W wielu kulturach, począwszy od starożytności, zając był symbolem odradzającej się przyrody, wiosny i płodności. Czczony i otaczany kultem z racji swojej witalności, bywał także uznawany za symbol zmysłowości i tchórzostwa. Wierzono również, że pod postacią zająca ukazują się wiedźmy na rozstajnych drogach. W XVII w. skojarzono go z jajkiem wielkanocnym. Do Polski przywędrował prawdopodobnie z Niemiec na początku XX w. Współcześnie jest raczej świątecznym rekwizytem, aniżeli bohaterem obrzędu.
* * *
W niektórych regionach Polski dorośli chowali w ogrodzie, w domu lub obejściu koszyczki z kolorowymi jajkami i słodyczami. W niedzielę wielkanocną dzieci wyruszały na poszukiwanie darów, które - jak wierzyły - przyniosły im wielkanocne zajączki.
(Renata Hryń-Kuśmierek: "Zwyczaje i Obrzędy. Rok Polski" .Wyd.Podsielski-Raniowski i Spółka)
Dziś zając – nieco inny niż wylansowany przez Wiki - bardzo prosty. Takiego zrobi nawet przedszkolak i tę metodę wykonania zająca pamiętam z dzieciństwa. Można go zrobić z kawałka dzianiny, szmatki, polaru, czy też jak zrobiłam ja – z kwadratu wykonanego na drutach.
Poszczególne etapy powstawania zająca ilustrują fotografie (użyłam męskiej chusteczki, żeby pokazać kolejne kroki):
Moje zające powstały z kwadratów dzianinowych (dzianina była dość gruba i dlatego wiązałam je w dwóch miejscach - głowa i tułow, a nie w jednym, jak ilustruje chusteczka). Z cienkiego materiału wychodzi zając leżący, z grubego - takie jak moje - stojące. Myślę, że dzieciaki mogą mieć sporo uciechy produkując kolejne uszate stwory.
* * *
Frazeologizmy, powiedzonka, cytaty, przysłowia:
Na zająca idź ze szwagrem, ale na niedźwiedzia z bratem.Robota nie zając, nie ucieknie.
Kto dwa zające goni, żadnego nie uchwyci.
Zając stary wywodzi w pole ogary.
Kota na myszy, na zające charta.
Lepszy zając w miechu od niedźwiedzia w puszczy.
Wśród najlepszych przyjaciół psy zająca zjadły.
Wyszedł jak ksiądz na zającu (jak Zabłocki na mydle).
Przed zającem żaby umykają (trafił tchórz na jeszcze większego tchórza).
Zając wlazł mu w nogi (stchórzył i uciekł).
Strzelać do ludzi jak do zajęcy.
Wiązać chustkę w zająca.
Zajęcza skórka (symbol tchórzostwa).
Zajęcza warga.
Zajęcze serce.
Zajęcze życie.
Złapać zająca (przewrócić się).
Cierpieć na zajączki (być niespełna rozumu).
Mieć zajączki w głowie.
Mieć swego zajączka (mieć bzika na jakimś punkcie).
Puszczać zajączki (rzucać światło słoneczne odbite w lusterku).