Strony

piątek, 1 kwietnia 2011

Cerkiew w Dobrej

Dobra (do 1949 r. wieś podzielona była na Dobrą Szlachecką i Dobrą Rustykalną) – położona na zachodnim skraju Pogórza Przemyskiego nad Sanem (województwo podkarpackie, powiat sanocki). Wieś lokowana w 1402 r. W 1870 r. liczyła 1275 mieszkańców oraz 254 domy.  Do roku 1772 wieś znajdowała się w starostwie mrzygłodzkim, w ekonomii samborskiej, klucz ulucki. Do roku 1882 w powiecie dobromilskim, następnie w powiecie brzozowskim w austriackiej prowincji Galicja.
W okresie I Rzeczypospolitej należała do dóbr królewskich. W roku 1772 została sprzedana Piotrowi Starzyńskiemu, po roku 1785 została ponownie reinkamerowana. Od roku 1828 własność Kaliksta Dobrzańskiego i Teodora Tergonde.

Na niewielkim wzniesienu w centrum wsi posadowiono cerkiew - obecnie kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Cerkiew zbudowano w 1897 r., a od 1946 r. pełni funkcję kościoła.


Konstrukcja  cerkwi zrębowa, oszalowana. Bryła trójdzielna: prezbiterium, nawa i babiniec. Każda z części kryta osobnym kalenicowym dachem.


Polichromię wewnątrz malowali w latach 1899- 1904 Antoni i Michał Bogdańscy, którzy rówież są autorami ikonostasu w stylu klasycystycznym.





Jednak prawdziwą perełką architektoniczną jest trójkodygnacyjna dzwonnica bramna, przez którą prowadzi wejście  na teren przycierkiewny:


Według tradycji  była kiedyś samodzielną cerkwią, pełniąc jednocześnie funkcję obronną. Budowla pochodzi z XVII w. (górne partie XVIII w.). Zbudowana na rzucie kwadretu, dół  murowany. Drugą kodygnację stanowi  zrębowa kaplica nakryta stropem balowym z gankiem wspartym na słupach z zastrzałami.


Najwyższa kondygnacja o konstukcji słupowej nakryta  gontowym dachem namiotowym - mieszczą sie tam dwa  dzwony z XVII w.

 Detale dzwonnicy -  cerkwi: wejście - drabina;  mur kamienny;  górne zdjęcie - widok od strony dziedzińca

Nieopodal zespołu cerkiewnego  stoi  dawna rozłożysta plebania - dziś opuszczona:

 
a szkoda, gdyż budynek jest piękny (zapewne niezbyt opłacalny jest jego remont).
Stary kamienny pomnik na terenie przycerkiewnym:
 


Kiedy rankiem w niedzielę przyjechaliśmy do Dobrej - właśnie trwała msza.  Pogoda mroźna, jednak  mocne słońce i kryształowe powietrze pozwoliły wykonać  chyba nie najgorsze  zdjęcia. Zachwyciliśmy się tam właśnie tą  piękną dzwonnicą-cerkiewką na pierwszym planie zespołu cerkiewnego.

Literatura
2.Magdalena, Artur Michniewscy, Marta Duda: "Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja". Pruszków 2003.

7 komentarzy:

  1. Gdy byliśmy w Bieszczadach to zrobiliśmy taka wyprawę szlakiem cerkiewek i bardzo mi się ta wycieczka podobała.Nie byliśmy w tych opisanych tu okolicach i trochę żałuję.Staruteńka ta rzezba i
    bardzo zniszczona, a szkoda. No ale kto miałby to odnowić?
    Antonino, podaj proszę, adres, bo drewniany naszyjnik ma do Ciebie trafić.Mój mail w profilu.
    Miłego, ;)

    OdpowiedzUsuń
  2. Piękny kościół i zabudowania przy nim.
    Szkoda że nikt nie chce się zainteresować plebanią, bo to piękny budynek

    OdpowiedzUsuń
  3. o jej ! ale pięknie ! dzwonnica i plebania mnie urzekły!
    Wspaniale wyglądają
    dzięki za możliwość zobaczenia tych perełek
    KonKata

    OdpowiedzUsuń
  4. Dzięki za ciekawe informacje. Przy kolejnej wycieczce w Bieszczady może uda mi się zobaczyć te miejsca.
    Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  5. Intrygowało mnie, co zachowało się z wyposażenia cerkwi.
    W przewodniku "Pogórze Przemyskie" autorstwa Stanisława Krycińskiego znalazłam informację, że w kościele zachowało się, cytuję: niemal kompletne wyposażenie cerkiewne, m.in. klasycystyczny ikonostas z lat 1899 -1900, ołtarz cerkiewny i 6 procesyjnych chorągwi haftowanych przez miejscowe kobiety - przykład ukraińskich haftów ludowych.
    Pozdrawiam:)

    OdpowiedzUsuń
  6. Jakie piękne miejsce i piękne zdjęcia

    OdpowiedzUsuń
  7. Stare budowle mają swój niepowtarzalny urok.

    OdpowiedzUsuń