Mrzygłód

Dawne miasteczko Mrzygłód, do XVII w. zwane Tyrawą Królewską, znajduje się 15 kilometrów na północ od Sanoka. Przepięknie położone na lewym brzegu Sanu, między zalesionymi górami, sąsiaduje z Parkiem Krajobrazowym Gór Słonnych. Prowadzi przez nie Szlak Architektury Drewnianej i Szlak Ikon.
Dzisiejszy Mrzygłód stanowi atrakcję turystyczną, przede wszystkim jako unikalny zespół zabudowy oddający w miniaturze układ średniowiecznego miasta.

Od rynku wytyczonego na planie prostokąta odchodzą prostopadle, z każdego rogu wąskie uliczki zabudowane  drewnianymi domami o dwuspadowych, rzadziej czterospadowych dachach z głębokimi okapami, skierowane do drogi ścianą szczytową, w której mieszczą się dwa niewielkie okna. Ściany pokrywa szalowanie z pionowo zestawionych desek. Gdzieniegdzie dostrzec można ulubiony motyw ciesielki mrzygłodzkiej "kółko i jaskółczy ogon". Granicę między sąsiadami stanowi tradycyjnie ślepa ściana. Ponieważ domy stoją blisko siebie, ich podwórza są z konieczności wąskie i długie.

Zbliżenie

Wejścia znajdują się najczęściej od południowego-zachodu lub południowego-wschodu. Ze względu na szczupłość miejsca nie są wyposażone w ganek. Wchodzi się po kilku kamiennych stopniach. Zachowały się tu i ówdzie charakterystyczne świetliki nad drzwiami. Co ciekawe, niektóre z domów posiadały drugie wejście od strony rynku. Można jeszcze dziś dostrzec jego ślad - schodki służące obecnie za ławkę i zamknięte na głucho drzwi z usuniętym zamkiem i klamką. Takie detale, obce architekturze wiejskiej, świadczą o handlowej, miejskiej przeszłości Mrzygłodu. Jeszcze do drugiej wojny światowej odbywały się tu jarmarki.

 

 

Po roku 1855 pożar pochłonął całe miasteczko, w roku 1893 strawił Posadę Mrzygłodzką, zaś rok później Mrzygłód nawiedziła powódź. Obecna zabudowa rynku pochodzi zatem z drugiej połowy XIX wieku i początku wieku XX.

http://www.mrzyglod.net/index.php?option=com_content&task=section&id=13&Itemid=80

W latach 1340-1772 wieś należała do ziemi sanockiej, województwa ruskiego. W okresie I Rzeczypospolitej – Mrzygłód należał do tzw. królewszczyzn a od roku 1772 stał się własnością dóbr kameralnych rządu austriackiego – do roku 1914 wieś leżała w powiecie sanockim, austriackiej prowincji Galicja. Następnie do roku 1939 wieś leżała w powiecie sanockim, województwa lwowskiego.

Z lewej strony budynek szkolny; przed  nim pomnik Władysława Jagiełły

Zbliżenie

Tablica pamiątkowa

Mrzygłód otrzymał prawa miejskie na prawie magdeburskim w 1425 roku. Pierwszymi dzierżawcami królewskimi byli Pileccy, którzy za panowania księcia Władysława Opolczyka zamienili tę osadę na Kańczugę i Tyczyn. W roku 1430 królowa Elżbieta Pilecka zamieniła swoje dobra Łańcut, Kańczugę i Tyczyn na Pilicę i Mrzygłód razem ze stryjem Janem.

Około roku 1424 dzierżawcą żup solnych był tu Matjasz ze Zboisk „zupparius salis de Tirawa” – szlachcic polski herbu Gozdawa. Po śmierci Matjasza dobra tyrawskie do roku ok. 1465 dziedziczył jego syn Piotr ze Zboisk wraz z braćmi Janem oraz Jerzym. Następnie bracia odsprzedają wójtostwo Tyrawę (Mrzygłód) Johanowi, podżupnikowi przemyskiemu za 300 florenów tureckich (1 floren = 70 groszy) lub 100 grzywien. Około roku 1510 wójtostwo dzierżawił Albert, który złożył swój podpis z okazji fundacji kościoła parafialnego w Hoczwi.
Miejscowość była w tym czasie lokalnym ośrodkiem rzemiosła i wymiany towarowej na trakcie handlowym, wiodącym doliną Sanu, a także miejscem załadunku na statki, soli pochodzącej z salin znajdujących się na terenie Gór Słonnych. W XIX i XX wieku Mrzygłód znany był z garncarstwa.

Po najeździe tatarskim, w roku 1624, miasteczko zaczęło powoli podupadać. Zniszczony i wyludniony Mrzygłód utracił po I wojnie światowej prawa miejskie (w 1919).

Przy zachodniej pierzei rynku znajduje się zabytkowy kościół łaciński wybudowany w latach 1415-1424, obecnie pw. Rozesłania Apostołów.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Mrzyg%C5%82%C3%B3d

Kościół pod wezwaniem Rozesłania Apostołów ufundowany przez króla Władysława Jagiełłę jako wotum po zwycięstwie pod Grunwaldem

Ogrodzenie kościoła

Grobowiec przykościelny

 

Dodam jeszcze, że  podobny bruk z kamieni mam  przy swej chałupie (od strony  dawnej stajni):

 

 

Bruk w Mrzygłodzie