Zielnik. Rokitnik

Chciałam mieć w swym ogrodzie ten krzew/drzewko i mam. Rośnie niemal sam, niewymagający. Tyle, że nigdy nie dał mi owoców... Pewnie trafił mi się okaz męski.

Rokitnik zwyczajny, rokitnik pospolity (Hippophaë rhamnoides L.) – gatunek rośliny z rodziny oliwnikowatych (Elaeagnaceae). Nazywany bywa także rosyjskim ananasem. Występuje w Europie i Azji, aż po Chiny, głównie wzdłuż wybrzeży morskich. W Polsce naturalne jego stanowiska znajdują się tylko nad wybrzeżem Bałtyku po ujście Wisły na wschodzie. Zdziczałe formy rosną również w Pieninach i w rejonach upraw, zwykle w obrębie obszarów zurbanizowanych. Często sadzony, jako roślina ozdobna oraz w celu umocnienia skarp.

Nazwa łacińska rośliny pochodzi z greckiego (hippos – koń, pháo – błyszczę). Owocami rokitnika leczono dawniej konie z robaków, co nadawało im zdrowy wygląd. Rokitnik jako jedna z niewielu roślin zawiera witaminę B12, na której niedobór mogą cierpieć weganie.

Roślina objęta ochroną gatunkową. Zagrożeniem dla niej jest zacienianie jej stanowisk przez wyższe drzewa w wyniku naturalnej sukcesji ekologicznej. Walorem rokitnika są barwne owoce, srebrzyste liście, małe wymagania oraz odporność. Nadaje się na żywopłoty – dobrze znosi cięcie i silnie krzewi się. Bywa też uprawiany dla owoców – wykorzystywanych w celach spożywczych i leczniczych.

 Rokitnik jest to silnie rozgałęziony krzew lub rzadziej niskie drzewo, osiągający wysokość od 1,5 do 6 m. Wyglądem przypomina krzaczaste gatunki wierzb. Rośnie powoli, po 4 latach osiąga wysokość ok. 0,5 m. Młode pędy rokitnika są zakończone ostrymi cierniami. Kora na pniu i gałęziach jest podłużnie pękająca, łuszcząca się płatami, zwykle ciemnobrunatna, niekiedy czarna lub też jasnobrunatna w różnych odcieniach. Pączki są jajowate, złocisto miedzianego koloru, drobne, kuliste, okryte złotobrązowymi łuskami o metalicznym połysku. Pączki kwiatowe są znacznie większe od liściowych, zwłaszcza u okazów męskich. Młode gałązki są koloru pączków, starsze srebrzystoszare. Pędy z cierniami tworzą boczne odgałęzienia w postaci cierni drugiego rzędu. Liście rokitnika są lancetowate, wąskie i krótkoogonkowe, miękko, srebrzyście owłosione, z wierzchu szarozielone, spodem srebrzyste. Mają długość do 7 cm, brzegi lekko podwinięte.

Rokitnik jest rośliną dwupienną. Męskie kwiaty o żółtozielonej barwie występują w pęczkach od dwóch do pięciu, żółte kwiaty żeńskie występują pojedynczo. Wszystkie kwiaty są drobne i zakwitają przed rozwojem liści - od marca do maja. Roślina jest wiatropylna. Owocami rokitnika są pomarańczowe pestkowce, soczyste, aromatyczne, o charakterystycznym kwaśno-cierpkim smaku. Zawierają bardzo dużo witamin (wit. A, B, C oraz E). Owoce utrzymują się na roślinie przez całą zimę, aż do wiosny. Są niesmaczne, ponieważ zawierają mało cukru i wydzielają zapach, przez niektórych uważany za nieprzyjemny. Po przemarznięciu stają się słodkie.

Rokitnik jest krzewem szeroko uprawianym w wielu krajach, ze względu na małe wymagania glebowe, wytrzymałość na suszę i zanieczyszczenia powietrza oraz dość dużą wartość ozdobną. Szczególnie piękne są okazy żeńskie, obficie owocujące. Pod ciężarem dojrzewających, barwnych owoców gałęzie uginają się często do ziemi, a nierzadko rozłamują. Dekoracyjne jest również delikatne, szarozielone ulistnienie krzewów. Rokitnik wymaga stanowisk o pełnym nasłonecznieniu. Znosi słabe zasolenie gleby, bardzo dobrze rośnie na glebach wapiennych. Źle rośnie i marnieje na glebach wilgotnych, podmokłych, zimnych, ciężkich, gliniastych trudno przepuszczalnych i nieprzewiewnych. Jest szeroko stosowany do zadrzewienia gleb suchych, piaszczystych, hałd i innych nieużytków poprzemysłowych.

Syrop

Owoce (mogą być mrożone) przepuścić przez w sokownik. Sok mocno dosłodzić (około 1 kg cukru na sokownik) i wlać do słoików. Zamykać na gorąco, ustawiając spodem do góry, lub pasteryzować.

Nalewka

Owoce zalać alkoholem, tak by całe były przykryte. Pozostawić na 6 tygodni. Potem zlać roztwór i zasypać owoce cukrem. Po upływie następnych 6 tygodni zlać powstały roztwór i połączyć z poprzednim. Po kolejnych 6 tygodniach przecedzić przez gazę, aby oddzielić olej, który się wytrąci.

Olej

Wycisnąć sok ze świeżych owoców (np. w sokowirówce), odcedzić i odstawić na dobę w chłodne miejsce. Następnie zebrać tłuszcz zgromadzony na powierzchni i zlać do naczynia z ciemnego szkła. Używać do surówek lub zażywać jako lek.

Przecier

Zebrane dojrzałe owoce oczyścić  i zalać w garnku małą ilością wrzątku. Krótko gotować, potem masę przetrzeć i gorącą przełożyć do słoików. Pasteryzować przez 20 minut. Taki przecier możemy dodawać w niewielkich ilościach do innych przetworów (dżemów, powideł), potraw, wypieków (np. ciast z owocami). 

Nalewka rokitnikowa Partyman

Przebrać 2 kg owoców, umyć pod bieżącą wodą i wrzucić do gąsiorka 5-litrowego. Zalać 2,5 l spirytusu, zasypać 2 kg cukru i czekać, aż cukier „wyciągnie” sok z owoców .Można też gotowy sok wlać do butli, dolać wody i tyle wódki lub spirytusu, aby otrzymać nalewkę o żądanej mocy. Ma piękny, rubinowy kolor.

Napar z owoców rokitnika 

Składniki:
Suszone owoce  - 150,0
Miód - 15,0
Woda - 800,0
Owoce zalewamy wrzącą wodą. Pozostawiamy pod przykryciem na 10-20 minut. Odcedzamy i dodajemy do smaku miód. Pijemy w dowolnych ilościach dla wzmocnienia odporności.

Krem przeciwzmarszczkowy 

Składniki:
Euceryna - 20,0
Gliceryna - 5,0
Olejek cytrynowy - 1,0
Witamina E - 1,0
Ekstrakt z rokitnika - 70,0
Do naczynia z euceryną dodajemy glicerynę. Następnie powoli wlewamy uprzednio przygotowany ekstrakt, mieszając aż składniki całkowicie się połączą. Dodajemy witaminę E i olejek cytrynowy. Całość dokładnie mieszamy, a następnie przekładamy do pudełka.

Źródło:

http://www.doz.pl/czytelnia/a1190-Rokitnik_-_leczy_i_odmladza

http://pl.wikipedia.org/wiki/Rokitnik_zwyczajny