Strony

środa, 4 kwietnia 2012

Zielnik. Przylaszczka pospolita


Przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis  Mill.) - roślina wieloletina z rodziny jaskrowatych. Występuje na terenie niemal całej Europy oraz na Dalekim Wschodzie. W Polsce została objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową




Roślina rośnie nawet na  wysokość 15–20 cmPod ziemią tworzy  kłącze, okryte na szczycie łuskami. Z kątów łusek wyrastają liście oraz kwiaty. Liście ma częściowo zimozielone, skórzaste i długoogonkowe, tworzą przyziemną rozetę. Początkowo są biało owłosione, potem stają się gładkie. Blaszka liściowa trójklapowa, u nasady sercowata. Kwiaty niebiesko-fioletowe kwiaty o średnicy 15–30 mm pojawiają się wczesną wiosną  zanim rozwiną się liście, na szypułkach wysokości 10 cm. Czasem mają barwę różową, rzadziej białą. Pojedyncze kwiaty podparte są trzema niewielkimi, jajowatymi i tępo zakończonymi, siedzącymi i złączonymi u nasady listkami (podkwiatkami), tworzącymi pozorny kielich. Listki te nie opadają, także podczas dojrzewania owoców. Okwiat przeważnie złożony z 5–6 (rzadko do 15) barwnych listków. Kwiat ma wiele spiralnie ustawionych słupków i pręcikówZ poszczególnych zalążni rozwijają się owoce: pojedyncze, jednonasienne, podłużne i omszone niełupki z niewielkim, krótkim dzióbkiem
Ze względu na kształt liści roślina znana była także jako "wątrobnica", "wątrobnik" i "ziele wątrobne".






Przylaszczka znana była jako roślina lecznicza. Stosowano ją w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego, jako środek moczopędny i przeczyszczający. Świeże liście przykładano na rany. Napar z kwiatów używano do przemywania oczu przy zapaleniu spojówek, do leczenia żółtaczkimigren oraz chorób z uporczywym kaszlem i gorączką. Napar z liści stosowany był przy przewlekłych stanach zapalnych oskrzeli.Współcześnie przylaszczka nie jest już stosowana do leczenia z powodu odkrycia właściwości toksycznych. Jedynie esencje używane są w homeopatii.