Zielnik. Naparstnica

Naparstnica (Digitalis L.) – rodzaj roślin zielnych z rodziny babkowatych, w systemach XX-wiecznych klasyfikowany zwykle do rodziny trędownikowatych. Rodzaj liczy dwadzieścia kilka gatunków występujących głównie na obszarze śródziemnomorskim, w Afryce Północnej, Europie i Azji Zachodniej. Gatunkiem typowym jest Digitalis purpurea L.

Naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea L.). Występuje dziko w Europie zachodniej i środkowej, poza tym w północnej Afryce. Roślina została rozpowszechniona na ziemiach Polskich w XVIII-XIX w. jako roślina ozdobna i samorzutnie rozprzestrzeniła się w środowisku.

Łodyga pojedyncza, gruba wzniesiona łodyga wyrasta z kłącza do 150 cm wysokości. W górnej swojej części jest okryta gęstymi, drobnymi włoskami. Przy ziemi posiada różyczkę liści odziomkowych. Liście duże, do 25 cm długości, ostro karbowane, z wyraźnymi nerwami. Liście łodygowe są siedzące. Na spodniej stronie  są delikatnie omszone. W górnej części łodygi wyrastają kwiaty tworząc jednostronne grono. Duże, zwieszające się w dół kwiaty, rosnące na gruczołowato omszonych, krótkich szypułkach mają purpurowoczerwony kolor, wewnątrz ciemniejsze plamki. Rurkowato dzwonkowa korona kwiatowa jest wewnątrz owłosiona. Pięciodziałkowy kielich kwiatowy jest tylko przy nasadzie nieco zrośnięty. W kwiatku jest jeden słupek z długą i cienką szyjką oraz cztery pręciki, przy czym dwa są wyższe, a dwa niższe.Torebka o jajowatym kształcie, pękająca wzdłużnie to owoc. Znajduje się w niej bardzo dużo drobnych, czarnych nasion.Naparstnica to na ogół roślina dwuletnia, niekiedy bylina. Kwitnie od czerwca do września. Siedlisko: rośnie głównie w świetlistych lasach, w wolnych przestrzeniach kosodrzewiny, na porębach leśnych, na obrzeżach lasów, wziołoroślach górskich. Nie robi jej różnicy, czy podłoże jest wapienne, czy granitowe, wszędzie jednak wymaga do swojego wzrostu żyznej gleby.
Roślina trująca: składniki chemiczne i działanie toksyczne podobnie jak u naparstnicy zwyczajnej - jest antytoksyną stosowaną przy zatruciach glikozydami naparstnicy.
Roślina lecznicza: surowiec zielarski : liście (Folium Digitalis purpureae). Zbiera się je z jednorocznych roślin, przy słonecznej pogodzie, a następnie suszy.
Działanie: zawiera saponiny, śluzy i glikozydy o działaniu nasercowym. Najsilniej działającym z nich jest digitoksyna, stosowana w leczeniu nerwic i chorób serca. W Polsce obecnie nie stosuje się tej rośliny w ziołolecznictwie. Zamiast niej jest stosowana naparstnica wełnista, która jest mniej toksyczna.
Roślina ozdobna : Ze względu na swoje piękne kwiaty chętnie uprawiana w przydomowych ogródkach. Nadaje się na kwiaty cięte. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby. Wymaga stanowiska słonecznego lub półcienistego. Wysiewa się ją w maju-czerwcu. Sadzonki należy pikować, a jesienią wysadzać na stałe miejsce w rozstawie 30 × 40 cm. Kwitnie w drugim roku.

Gatunki flory Polski

• naparstnica gładkokielichowa (Digitalis laevigata Waldst. & Kit.) – efemerofit
• naparstnica purpurowa (Digitalis purpurea L.) – antropofit zadomowiony
• naparstnica rdzawa (Digitalis ferruginea L.) – efemerofit
• naparstnica wełnista (Digitalis lanata Ehrh.) – efemerofit
• naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora Mill.)
• naparstnica żółta (Digitalis lutea L.) – efemerofit

Gatunki uprawiane

• naparstnica amandońska (Digitalis amandiana Samp.)
• naparstnica barwiona (Digitalis ×fucata Ehrh.)
• naparstnica Davisa (Digitalis davisiana Heyw.)
• naparstnica drobna (Digitalis minor L.)
• naparstnica drobniutka (Digitalis micrantha Roth)
• naparstnica drobnokwiatowa (Digitalis parviflora Jacq.)
• naparstnica dziewannowata (Digitalis thapsi L.)
• naparstnica karijska (Digitalis cariensis Boiss.)
• naparstnica mariańska (Digitalis mariana Boiss.)
• naparstnica Mertona (Digitalis mertonensis Buxton et Darl.)
• naparstnica orzęsiona (Digitalis ciliata Trautv.)
• naparstnica popielata (Digitalis leucophaea Sibth. et Sm.)
• naparstnica Sziszkina (Digitalis schischkinii Ivanina)
• naparstnica trojańska (Digitalis trojana Ivanina)
• naparstnica wątpliwa (Digitalis dubia Rodr.)
• naparstnica wschodnia (Digitalis orientalis Mill.)
• naparstnica zielonkawa (Digitalis viridiflora Lindl.)
• naparstnica żyłkowana (Digitalis nervosa Steud. et Hochst.)

Źródło: 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Naparstnica

http://pl.wikipedia.org/wiki/Naparstnica_purpurowa